امام علی(ع) در ادبیات مسیحیان عرب معاصر

چکیده: تاریخ معاصر عربی علی رغم جوانب منفی و آسیب های فراوانی که برای جهان عرب و اسلام پدید آورد، جوانبی مثبت هم در بر داشت که باعث شد دایر? جامع? عربی گسترده تر شود، و پنجره های جدیدی در برابر دیدگان آنان گشوده گردد، و ملت های عربی چشم به جهانی بدوزند که با مظاهر تمدنی جدید در برابر آنها قد علم کرده، هویت دینی و فرهنگی و سیاسی آنان را مورد هدف قرار داده بود. این امر که تهدیدی بسیار جدی از جانب مسلمانان و عرب ها تلقی می شد، آنها را به قیام و مبارزه ای اصولی و پی گیر علیه این حرکت ها فرا خواند، و سبب شد تا از خواب غفلت بیدار شوند و انرژی های نهفت? آنها آزاد شود و به گذشته و میراث تمدن و فرهنگ پر افتخار خود که بیشتر آن را در سای? اسلام و تعلیمات آن به دست آورده بودند، باز گردند و برای غنی سازی و تقویت ملت اسلام و عرب در برابر دشمن جدید از ذخایر اسلامی کمک گیرند. از اینجا بود که مسلمانان و عرب ها به کاوش در فرهنگ و تمدن اصیل خویش همت گماشتند و در یافتن ریشه های آن سعی فراوان مبذول کردند؛ تا بتوانند ضمن باز یافتن هویت از دست رفت? خود، دژی محکم در برابر تهدیدات و تحدّیات غرب بنا کنند. آنها در این راستا و به دنبال این حرکت، با چهره هایی در تاریخ آشنا شدند که نه تنها افتخار عرب و اسلام به شمار می آمدند؛ بلکه در پایه ریزی تمدن جهانی نیز سهیم بوده، نقش بسیار ارزنده و قابل توجهی را ایفا نموده اند. در رأس این چهره های ماندگار، چهر? علی? با درخشش بی نظیرش ذهن بسیاری از اندیشمندان عرب؛ اعم از مسلمان و مسیحی را به خود معطوف کرد و آنها را به پژوهشی عمیق در بار? این شخصیت اسرار آمیز فرا خواند. در این پایان نامه به حول و قو? الهی به قسمتی از زندگی امام متقین و ابعاد شخصیت او نظری می افکنیم؛ البته نه از دیدگاه مسلمانان؛ بلکه از نقطه نظر مسیحیانی که از مرز شخصیت دینی خود گذشته و در شناخت علی? با برون دینی و بدون تعصب فرقه ای گام های بلندی برداشته اند. ما با استفاده از روش کتابخانه ای در بیشتر موارد، و با بیان دیدگاه های ادبای مسیحی مورد نظر و مقایسه افکار آنان ، به این نتیجه رسیدیم که آنها با بررسی زندگی علی? در وجود او الگویی از یک انسان کامل را مشاهده کرده، او را در درجه ای از کمال دانسته اند، که مرزهای نژادی و ملیتی و دینی را در نوردیده و از زمان و مکان فراتر رفته است؛ از این رو جهان امروز با پیشرفت روز افزونی که به سوی جهانی شدن دارد و در مسیر تحقق دهکد? جهانی پیش می رود، شدیدا به او نیازمند است. آنان در شناخت علی? گام های موثری برداشته و وظیف? انسانی خود دانسته اند که زندگی پر از رمز و راز او را به تحریر آورند و به عنوان الگویی از تمام فضایل و کمالات برای پیشرفته ترین انسانها، ودستورات و برنامه های او را به عنوان برنامه هایی برای گسترده ترین و پیشرفته ترین جامعه های بشری معرفی کنند.